Umowa o pracę na czas określony jak sama nazwa wskazuje jest umową terminową. Mimo to przed wejściem w życie dnia 22 lutego 2016 roku nowelizacji przepisów Kodeksu pracy nie było żadnych ograniczeń czasowych dotyczących zawierania tych umów. Prowadziło to do wielu patologicznych sytuacji. Niejednokrotnie umowy o pracę na czas określony były zawierane na długie okresy bez obiektywnej przyczyny, co prowadziło do obejścia przez pracodawcę przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę na czas nieokreślony przez co zyskiwał on stałego pracownika. Jak jest obecnie?
Ile może trwać umowa o pracę na czas określony?
Łączny czas trwania zatrudnienia na podstawie takiej umowy z tym samym pracodawcą i tym samym pracownikiem nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać 3. Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie w/w umów przekracza 33 miesiące lub zawarta została czwarta umowa o pracę na czas określony między tymi samymi stronami, pracownik od tej chwili automatycznie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
PRZYKŁAD:
Jan Kowalski zawarł z pracodawcą – przedsiębiorstwem X trzecią umowę o pracę na czas określony, która miała trwać do 31.07.2018 roku. Strony 30.07.2018 roku uzgodniły, że Jan Kowalski będzie wykonywać pracę także w sierpniu i nie zawrą ze sobą kolejnej umowy. Taka sytuacja wywoła 2 skutki:
- traktowane to będzie jako zawarcie 4 umowy o pracę na czas określony,
- pracownik będzie automatycznie zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony w związku z tym, że będzie to 4 umowa między tymi samymi stronami.
Kiedy jest dopuszczalne przekroczenie w/w limitów?
Ograniczeń nie stosuje się w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony:
- w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (tzw. umowa na zastępstwo),
- w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym – znaczenie i specyfika prac o charakterze dorywczym i sezonowym stanowi obiektywny powód nielimitowanego odnawiania umów na czas określony, ponieważ z założenia tego typu prace nie mają na celu stworzenia stałej więzi prawnej między pracownikiem a pracodawcą,
- w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
- w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie,
UWAGA! W ostatnim wskazanym przeze mnie wyjątku pracodawca ma obowiązek zawiadomić okręgowego inspektora pracy w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę na czas określony, której czas trwania przekracza 33 miesiące, wskazując przyczyny jej zawarcia w terminie 5 dni roboczych licząc od dnia jej zawarcia.
Kiedy następuje nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy?
Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy.
PRZYKŁAD:
Anna Nowak zawarła umowę o pracę na czas określony z przedsiębiorstwem X dnia 8.07.2018 roku. Strony w umowie postanowiły, że Pani Ania zacznie wykonywać pracę dnia 1.08.2018 roku. W tej sytuacji nawiązanie stosunku pracy nastąpi 1.08.2018 roku.
W umowie o pracę na czas określony musi być wskazany termin jej rozwiązania! Może być to data kalendarzowa, pewne zdarzenie przyszłe (np. koniec żniw) bądź określenie, że umowa została zawarta na określony czas (np. na okres 12 miesięcy).
Umowa o pracę na czas określony zawarta 22 lutego 2016 roku lub po tej dacie:
Należy rozróżnić dwie sytuacje.
SYTUACJA 1:
Jeżeli jest to pierwsza umowa o pracę na czas określony między tymi samymi stronami stosunku pracy to stosujemy obowiązujące obecnie regulacje – wyjaśnione powyżej.
SYTUACJA 2:
Jeżeli jest to kolejna umowa o pracę na czas określony zawarta między tymi samymi stronami stosunku prawnego wówczas limit 33 miesięcy lub 3 umów liczony jest od dnia 22 lutego 2016 roku.
Inaczej mówiąc umowa o pracę na czas określony zawarta 22 lutego 2016 roku lub po tej dacie między stronami, pomiędzy którymi wcześniej już istniał stosunek pracy na podstawie takiej umowy, uważana jest jako pierwsza umowa o pracę na czas określony między tymi stronami.
Nie są brane pod uwagę umowy o pracę na czas określony zawarte i wygasłe między tym samym pracownikiem i pracodawcą przed 22 lutego 2016 roku.
Zdaniem Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej nie ma podstaw prawnych, żeby do dopuszczalnego 33-miesięcznego okresu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony zawieranej począwszy od 22 lutego 2016 roku wliczać okres (okresy) wcześniejszego zatrudnienia pracownika na podstawie tego rodzaju umowy. Obowiązek taki nie wynika z żadnego przepisu.
PRZYKŁAD:
Jan Kowalski i przedsiębiorstwo Y byli w przeszłości związani dwiema długoletnimi umowami na czas określony. Ostania z nich wygasła 31.12.2015 roku. W dniu 22 lutego 2016 roku strony zawarły ponowną umowę o pracę na czas określony. W tej sytuacji nowo zawarta umowa traktowana jest jako pierwsza umowa o pracę na czas określony między tymi stronami. Od 22 lutego zaczyna biec dopuszczalny 33-miesięczny limit łącznego trwania umów terminowych.
Umowa o pracę na czas określony trwająca w dniu 22 lutego 2016 roku
Dla takiej umowy limit 33 miesięcy będzie liczony od dnia wejścia w życie nowych przepisów, a więc od 22 lutego 2016 roku. Umowa taka przekształci się w umowę na czas nieokreślony, jeżeli trwa nadal i będzie trwać do 22 listopada 2018 roku.
PRZYKŁAD:
Strony zawarły umowę o pracę na czas określony 1.12.2014 roku. W umowie jako termin jej rozwiązania wskazano 31.12.2018 roku. W tej sytuacji dopuszczalny 33-miesięczny limit łącznego trwania umów terminowych zaczął biec 22 lutego 2016 roku. Pod warunkiem, że nie dojdzie do wcześniejszego rozwiązania umowy, umowa przekształci się dnia 22 listopada 2018 roku w umowę o pracę na czas nieokreślony.
W kolejnym wpisie będę kontynuować temat umowy o pracę na czas określony. Zajmę się okresami wypowiedzenia takich umów z uwzględnieniem zmian, które weszły w życie 22 lutego 2016 roku.
Luiza Szmyt
Jestem prawniczką. Specjalizuję się w prawie pracy. W wolnym czasie czytam dobre książki, podróżuję i (próbuję) gotować. Chcę pokazać Ci, że prawo nie musi być niezrozumiałym ciągiem liter.