Jesteś w ciąży lub planujesz macierzyństwo? Pracujesz w oparciu o umowę zlecenia? Zastanawiasz się, jakie uprawnienia Ci przysługują? Masz wątpliwości, czy pracodawca może rozwiązać z Tobą umowę zlecenia w każdym czasie nawet, gdy jesteś w ciąży? Nie wiesz, czy masz prawo do zasiłku macierzyńskiego?
Jeśli na wszystkie pytania odpowiedziałaś twierdząco ten wpis jest właśnie dla Ciebie.
W pierwszej kolejności należy wskazać, że umowa zlecenia jest umową cywilnoprawną. Nie mają do niej zatem zastosowania przepisy kodeksu pracy, lecz kodeksu cywilnego.
Co to dla mnie oznacza?
Oznacza to przede wszystkim to, że:
– nie przysługuje Ci ochrona przed zwolnieniem w czasie ciąży, tj. przedłużenie umowy do dnia porodu,
– nie jesteś objęta zakazem wykonywania prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla kobiet w ciąży,
– nie jesteś objęta zakazem zatrudniania kobiet w ciąży w godzinach nadliczbowych i porze nocnej,
– nie uzyskasz prawa do urlopu macierzyńskiego,
– nie przysługuje Ci zasiłek macierzyński obliczany na podstawie dochodu.
Jaka jest podstawa prawna tego, że zleceniodawca może wypowiedzieć ze mną umowę zlecenia nawet w sytuacji, gdy jestem w ciąży?
Jak już wskazałam, dla umowy zlecenia mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Art. 746 k.c. przewiduje, że zarówno zleceniodawca jak i zleceniobiorca może wypowiedzieć umowę zlecenia w każdym czasie. Na próżno szukać przepisu, który w jakikolwiek sposób chroniłby kobietę w ciąży.
Jednak nie denerwuj się, sytuacja nie jest tak tragiczna, jak mogłoby Ci się w tym momencie wydawać.
Jak mogę nabyć prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego?
Pracując w oparciu o umowę zlecenia nie podlegasz obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu. Oznacza to, że zleceniodawca nie ma obowiązku odprowadzania za Ciebie składek chorobowych. Możesz jednak sama o siebie zadbać i zadeklarować chęć odprowadzania ich dobrowolnie.
Czy mogę zgłosić chęć objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym będąc już w ciąży?
Oczywiście, że tak. Przepisy nie ograniczają w żaden sposób takiej możliwości.
Kiedy nabędę prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego, jeśli zdecyduje się na odprowadzania składek dobrowolnie?
Prawo do zasiłku chorobowego i macierzyńskiego nabędziesz po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego.
UWAGA! Do okresu 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia pod warunkiem, że przerwa między nimi nie wyniosła więcej niż 30 dni lub spowodowana była urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego.
PRZYKŁAD:
Joanna K. od 1.01.2015 roku do 30.06.2018 roku była zgłoszona do ubezpieczenia męża. 15 lipca 2018 roku podpisała umowę zlecenia i zgłosiła chęć dobrowolnego odprowadzania składek chorobowych. W dniu 20 sierpnia 2018 roku kobieta dowiedziała się, że jest w ciąży i musi odpoczywać. Z racji tego, że przerwa między okresami ubezpieczenia nie wyniosła więcej niż 30 dni kobiecie przysługuje prawo do zasiłku chorobowego.
UWAGA! Warunkiem otrzymania zasiłku macierzyńskiego, poza wymaganym 90-dniowym tzw. okresem wyczekiwania, konieczne jest posiadanie istniejącej w dniu porodu umowy zlecenia. Jeśli pracodawca wypowiedział umowę zlecenia w czasie ciąży zasiłek macierzyński Ci nie przysługuje. Jednak nie stresuj się, czytaj dalej. Nie jest tak źle!
Co w sytuacji, gdy opłacałam dobrowolnie składki chorobowe a zleceniodawca wypowiedział umowę zlecenia przed dniem porodu? Czy mogę skorzystać z jakiś świadczeń?
Tak, możesz skorzystać z zasiłku chorobowego. Przysługuje on także po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego. Warunkiem jest to, aby niezdolność do pracy trwała bez przerwy przez co najmniej 30 dni i powstała nie później niż w ciągu 14 dni od ustania tytułu chorobowego.
UWAGA! Zasiłek chorobowy w czasie ciąży przysługuje nie dłużej niż przez 270 dni. Wynosi on wówczas 100% podstawy wymiaru zasiłku.
Co w sytuacji, gdy zleceniodawca wypowiedział mi umowę zlecenia w okresie ciąży i nie przysługuje mi zasiłek macierzyński?
Wówczas przez okres 52 tygodni począwszy od dnia urodzenia dziecka przysługuje Ci świadczenie rodzicielskie w wysokości 1000 zł miesięcznie.
UWAGA! Zasiłek rodzicielski przysługuje wszystkim matkom, które nie pobierają zasiłku macierzyńskiego, a więc przysługuje Ci on także w sytuacji, gdy nie zdecydujesz się w ogóle na dobrowolne odprowadzanie składek chorobowych.
DOBRA RADA 🙂
Zleceniodawca nie może odmówić, gdy zgłosisz chęć dobrowolnego odprowadzania składek chorobowych – to fakt.
Faktem jest także to, że może wypowiedzieć z Tobą umowę zlecenia w każdym czasie. Co w takim razie zrobić w sytuacji, gdy wiesz bądź czujesz, że zleceniodawca chce się z Tobą pożegnać?
Może to banalne, ale najlepszym sposobem na zabezpieczenie swojej sytuacji finansowej po urodzeniu dziecka, będzie rozmowa ze zleceniodawcą. Dlaczego? Ano dlatego, że nie ponosi on za Ciebie/ za Was odpowiedzialności finansowej. Od 1 dnia zasiłku macierzyńskiego wypłaca go ZUS!
Luiza Szmyt
Jestem prawniczką. Specjalizuję się w prawie pracy. W wolnym czasie czytam dobre książki, podróżuję i (próbuję) gotować. Chcę pokazać Ci, że prawo nie musi być niezrozumiałym ciągiem liter.