Zapewne wielu z Was jest niepocieszonych faktem, że dwa święta w 2020 roku przypadają w sobotę.  Są to Święto Wojska Polskiego, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) oraz Dzień Bożego Narodzenia (25 grudnia). Wielu z Was pewnie nie ma pojęcia, że za ten dzień przysługuje Wam inny dzień wolny od pracy. Ale zacznijmy od początku.

Art. 130 §  2 Kodeksu pracy stanowi, że:

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin.

Co to oznacza w praktyce?
Zasadą jest pięciodniowy tydzień pracy. Zazwyczaj tygodniem pracy są dni od poniedziałku do piątku. Nie budzi żadnych wątpliwości sytuacja, gdy święto przypada w dniu będącym dniem pracy wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy – wówczas jest to dzień wolny od pracy. Wątpliwość pojawia się natomiast w momencie, gdy święto wypada w dniu innym niż dzień pracy wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy. 

Wielokrotnie zastanawiano się, co w sytuacji, gdy święto przypada w dniu będącym dniem wolnym dla pracownika wynikającym z jego rozkładu czasu pracy. Z pomocą przyszło orzecznictwo. Zgodnie z uchwałą 7 sędziów Sądu Najwyższego:

w sytuacji, gdy w danym tygodniu przypada święto, pracownik ma przepracować mniej godzin niż wynikałoby to z tygodniowej normy czasu pracy i w związku z tym – co stanowi oczywistą tego konsekwencję – przepracować odpowiednio mniej dni (uchwała SN (7) z dnia 14.11.2001r., sygn. akt III ZP 20/01).

Powoduje to obowiązek po stronie pracodawcy udzielenia pracownikowi dnia wolnego w sytuacji, gdy święto wypada w dniu, który jest dla pracownika dniem wolnym od pracy wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy.

PRZYKŁAD: Jeśli pięciodniowy tydzień pracy pracownika obejmuje dni od poniedziałku do piątku, święto przypadające w sobotę powoduje konieczność udzielenia przez pracodawcę dnia wolnego od pracy w zamian za święto przypadające w sobotę.

PRZYKŁAD: Jeśli pięciodniowy tydzień pracy pracownika obejmuje dni od wtorku do soboty, święto przypadające w poniedziałek powoduje konieczność udzielenia przez pracodawcę dnia wolnego w zamian za święto przypadające w poniedziałek.

Potwierdzeniem powyższego jest również orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że narusza konstytucyjną zasadę równości przepis art. 130 §  2(1) Kodeksu pracy, który stanowił, iż jeśli święto przypada w dniu wolnym wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy, wówczas nie obniża ono wymiaru czasu pracy (wyrok TK z dnia 2.10.2012r., sygn. akt K 27/11). Przepis ten na mocy wskazanego orzeczenia utracił moc.

ZAPAMIĘTAJ!  Święto przypadające w niedzielę nie powoduje obowiązku udzielenia przez pracodawcę dnia wolnego.

Kiedy pracodawca ma obowiązek udzielić dnia wolnego od pracy? Czy musi być to dzień bezpośrednio poprzedzający bądź następujący po święcie przypadającym w dniu będącym dla pracownika dniem wolnym od pracy wynikającym z pięciodniowego tygodnia pracy?
Pracodawca ma obowiązek udzielić dnia wolnego od pracy w okresie rozliczeniowym, w którym przypadło święto, za które on przysługuje. Jest to jedyne obostrzenie co do terminu udzielenia dnia wolnego.
Nie ma obowiązku, aby był to dzień bezpośrednio poprzedzający lub następujący po święcie przypadającym w dniu będącym dla pracownika dniem wolnym od pracy wynikającym z jego  pięciodniowego tygodnia pracy.